Rücü Hakkı ve Kapsamı Nedir?

Günümüzde, sigortalının kasti kusurları neticesinde sigorta şirketlerinin sigorta poliçesinden cayması gibi durumlar için kullanılan rücu hakkı, sigorta şirketleri için oldukça önem teşkil etmektedir.

Rücu ve Rücu Etmek Ne Demek?

Rücu kelimesi sözlükte, “sözünden cayma ve sözünden geri dönme” anlamlarına gelmektedir. Tüzel veyahut özel bireyin yükümlülüklerinden caydığını anlatmak için kullanılan terime ise rücu hakkı denilmektedir. Sigortalar için kullanılan rücu hakkının ifade ettiği şey ise, sigorta şirketinin sigorta poliçesi(sözleşmesi) ile belirlenmiş olan sorumluluklardan cayma talebi hakkının bulunduğudur.

Rücu etmek sigorta şirketlerinin sorumluluk konusundan vazgeçmesi için mahmekeye talepte bulunmasını ifade eder. Sigorta şirketleri rücu hakkı talep ettikleri takdirde mahkemeye başvurmalıdır. Diğer hallerde rücu hakkının işletilebilmesi mümkün olmayacaktır. Bu süreç sigorta şirketinin sigorta hizmetlerinden yararlanmış bireye, sigorta sözleşmesinde söz edilen tazminat miktarını ödememesi halinde başlatılamaz. Rücu hakkı sürecinin başlatılabilmesi için hasar sonrası gerekli ödemenin sigortalı bireye yapılması ve halefiyet ilkesinin yerine getirilmesi de gerekmektedir.

Rücu Hakkı Nedir, Nasıl Kullanılır?

Rücu hakkı, zarar sigortaları için geçerli olan halefiyet ilkesinden kaynaklanmaktır. Halefiyet ilkesine göre sigortacı ödediği tazminat ile sigortalının hakkına sahip olur ve dava açabilir.

Hasar anında zarar görene karşı, sigorta sözleşmesi yahut buna bağlı olan kanun hükümlerinden doğan tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya tazminatın azaltılması sonucunu doğuran haller kullanılamaz.

Zarara neden olan kişilere karşı sigorta ettirenin açabileceği bütün davaları sigortacı açarak, meydana gelen hasarın tazminat talebine ilişkin hakları kullanır. Sigortacının zararın hepsini karşılamaması durumunda; sigorta sahibinin ödenmeyen tazminat kısmına ilişkin hakları devam eder.

Sigortacı tazmin ettiği zarar kadar sigortalının halefi olarak, sorumlu olan kişilere rücu hakkını kullanabilir. Sigorta sahibinin rücu hakkını elde edilmesini sağlayacak durumlar oldukça geniştir.

Rücu Hakkının Kapsamı

Sigortacının rücu hakkı, ödediği tazminat oranı ve gerçek hasar miktarını aşmaması suretiyle devam eder. Sigorta şirketi, sigorta sözleşmesi kapsamında yer alan muafiyetler çerçevesinde sigortalıya zarar miktarının bir kısmını karşıladıysa, ödediği tutar dışında hasara sebebiyet veren sorumluya rücu edemez. Bu sebeple sigortacının zararın dışındaki tazminat talepleri haksız bulunur. Sigortalı 3.üncü şahıslara karşı ancak gerçek zarar talebi ve dava talebi edebilme hakkına sahiptir.

Sigorta sahibine ödemede bulunan sigortacı ödeme zamanı baz alınarak faiz isteme hakkını da kazanır. Yani rücu davasında faiz ödeme durumu, olay tarihi değil sigorta şirketleri tarafından sigortalıya ödeme yapılan tarih baz alınarak başlar.

Rücu Davası Nedir?

Rücu hakkı ile ilgili kesin sınırlar bulunmamaktadır. Yani rücu hakkının hangi olaylarla ortaya çıkabileceği aşikâr değildir. Bu nedenden de rücu hakkı yaygın olarak kullanılamamaktadır. Kesin sınırları belirlenmiş olmamasına rağmen hukuki zaman aşım süresi 10 yıl olarak netleştirilmiştir. Sigorta şirketi sözü geçen olayın yaşanması üzerinden 10 sene geçmesinin ardından 10 yıl sonraya kadar rücu hakkı davasını açabilmektedir. Rücu hakkı davası sürecinde sigorta şirketine mahkeme tarafından belirlenen oranda faiz isteme hakkı da sunulmaktadır.

Rücu davası sürecinin başlaması için hasar tespiti yapılır, ardından sigortalı kişiye sigorta poliçesinde bulunan miktarda tazminat ödeme işlemi gerçekleştirilir. Rücu hakkı ortaya çıkışının ardından sigorta şirketi ilgili mahkemeye başvuruda bulunarak dava sürecini başlatabilmektedir.

Rücu Davasının Şartları Nelerdir?

Rücu hakkı yalnız kaza sigortalarında değil, diğer sigorta ürünlerinde de sigorta şirketleri için bulunmaktadır. Normal şartlarda üçüncü taraflar için kullanılan rücu hakkı, kimi zaman sigortalının lehine sonuç verebilmektedir. Fakat sigorta şirketinin rücu hakkı kullanımı için ilk olarak kaza halinde veya 3. tarafa ödenmesi gerekilen miktarda hasar tazminatını ödemesi ve sonrasında rücu davası için mahkemeye başvurması gerekmektedir.

Diğer başlıklarda da yazıldığı üzere rücu hakkı kullanımının sınırları net olarak belirlenmemiştir. Bu sınırları belirlemede şirket poliçesinde yer alan rücu hakkı maddeleri etkin rol oynamaktadır. Bundan dolayı rücu hakkında poliçe maddeleri çok önemli rol oynarlar. Ek olarak sigorta şirketinin tazminatı rücu etmesi durumundan sadece sigortalı değil, sigortalının yakınları da etkilenebilir. Kaza çeşitlerinden bazılarında sigortalının mirasçılarına da rücu davası açılabilir.

Sigorta Şirketinin Rücu Hakkı Nedir?

Sigorta şirketi bazı hallerde sigortalı kişiye rücu edebilir. Karayolları Trafik Kanunu KTK’nın 95. maddesine göre sigortalı kişinin prim borcunu ödememiş olması, limit artışı gerçekleştikten sonra ek poliçe yaptırmaması, sigortası bittikten sonra sigorta poliçesinin yenilenmemesi, yeni limitlerle ya da sözleşme süresinin sıfırlanmasının ardından ödeme yapılmış ise bu ve benzeri durumlarda sigorta şirketi, sorumluluklarını yerine getirmemiş olan sigortalıya karşı rücu hakkını(cayma) kullanılabilmektedir.

Sigortadaki Rücu Hakkının Önemi Nedir?

Rücu hakkının, özellikle büyük öneme sahip olduğu sigorta ürünü kasko sigortasıdır. Hasar gerçekleşen kazalarda kusurlu taraf tarafından yapılacak ödemenin, sigorta şirketlerinin sahip olduğu haktan kazanılması durumu mevzu bahistir. Bu gibi durumlarda genellikle sigortalı bireyin lehine olarak sonuçlanmış davalar tüm tarafların daha fazla zarara uğramasını engellemektedir.

Rücu Hakkı Hangi Sigortalar İçin Geçerlidir?

Rücu hakkı bütün sigorta türleri için geçerli olan bir haktır. Ancak farklı sigorta branşları için değişiklikler gösterebilmektedir. Öncesinde de belirttiğimiz gibi bu sigorta türlerinden, rücu hakkının en çok kullanılanı kasko sigortasıdır. Sigorta branşları ise şunlardır:

Kaza Sigortası,
Ferdi Kaza Sigortası,
Hastalık/Sağlık Sigortası,
Kara Araçları/Su Araçları Sigortaları,
Yangın ve Doğal Afetler Sigortası,
Genel Zararlar Sigortaları,
Kara Araçları Sorumluluk Sigortaları,
Genel Sorumluluk Sigortaları,
Kredi Sigortası,
Finansal Kayıplar Sigortası,
Hukuksal Koruma Sigortası,
Hayat Sigortası.

Rücu Nedenleri Nelerdir?

Sigorta şirketinin rücu davası açabilmesi için sayılan nedenlerden birinin olması gerekmektedir:

Gerçekleşen kazada, kazanın sigortalı tarafının “kasten yapılmış bir hareketi veyahut ağır kusuru” bulunması,
Yetkili makamlardan izin alınmaksızın bir yarış düzenlenmesi ve sigorta yaptırılmaması,
Yetki belgesi alınmadan, yetki dışında yolcu taşınması,
Tehlikeli ve zararlı maddelerin izin alınmaksızın taşınması,
Kazanın, taşıt kullanım sürelerine dikkat edilmemesinden dolayı gerçekleşmesi,
Aracın ehliyetsiz bir sürücü tarafından kullanılması,
Kazanın, uyuşturucu veyahut alkol almış bir sürücü tarafından gerçekleştirilmiş olması,
Alınabilecek kapasiteden daha fazla yolcu alınması veyahut yük taşınması sonucu kaza gerçekleşmesi,
Bahsi geçen aracın çalınması veyahut gasp edilmesinin işletenin kusurundan kaynaklı olması.

Sigorta Şirketinin Rücu Hakkı Zamanaşımı

Sigorta şirketlerinin rücu hakkı zaman aşımı hakkında söylenebilecekler şunlardır: Karayolları Trafik Kanunu KTK’nın 109. maddesine göre “Motorlu araç kazaları neticesinde oluşan maddi zararların giderilmesine ilişkin istemler, zarar gören kişinin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği günden itibaren 2 sene ve her ihtimalde kaza gününden itibaren 10 yıl içinde zaman aşımına uğrar.”

Trafik Sigortanı Sigortam.net'ten Yaptır!

Trafik sigortası yaptırmadıysan, Sigortam.net'ten teklif almadan karar verme! Online olarak birçok sigorta şirketinin tekliflerini aynı ekran üzerinden karşılaştırabilir, bütçene en uygun trafik poliçesine kolayca sahip olabilirsin. En uygun trafik sigortası fiyatları için Sigortam.net'e gel, online indirim avantajlarını kaçırma. Dilersen 444 24 00 numaralı Sigorta Destek Hattımızdan 7/24 sigorta uzmanlarına danışarak araç sigortası ile ilgili bilgi al.

Diğer Kavramlar